Trong nền nông nghiệp Việt Nam, sắn được biết đến chủ yếu như một loại cây cho củ ăn và tinh bột sản xuất. Nhưng ít ai biết rằng, lá sắn – thường bị bỏ phí chứa nhiều chất dinh dưỡng có thể được tận dụng làm thức ăn gia súc một cách hiệu quả. Trong bài viết này, BB Agri sẽ hướng dẫn bạn cách ủ lá mì làm thức ăn chăn nuôi, giúp đàn vật nuôi đạt năng suất cao!

Tại sao nên ủ chua lá mì làm thức ăn gia súc?

Lá sắn là nguồn thức ăn vô cùng giàu dinh dưỡng cho vật nuôi như trâu, bò, dê, lợn, gà, vịt, v.v. Với hàm lượng đạm cao (20-25% trong vật chất khô), lá sắn cung cấp nhiều chất bột, khoáng chất và vitamin.

Chất đạm trong lá sắn bao gồm nhiều acid amin cần thiết, đặc biệt là lysin. Ngoài ra, lá sắn chứa nhiều chất dinh dưỡng khác như canxi, caroten, vitamin B1 và C. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng lá sắn cũng chứa một lượng độc tố đáng kể [HCN], đặc biệt là trong giống sắn đắng.

Để giảm nguy cơ độc tố, việc ủ chua lá sắn là một biện pháp chế biến thông minh và an toàn. Qua quá trình lên men yếm khí, các vi sinh vật tạo ra axit lactic và các axit hữu cơ khác, giảm hàm lượng độc tố acid cyanhydric (HCN) xuống chỉ còn 32-34 mg/kg. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn cho vật nuôi mà còn tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế (không quá 57 mg/kg).

Ủ chua lá sắn làm thức ăn gia súc không chỉ là biện pháp bảo quản thức ăn thô xanh mà còn mang lại lợi ích cho sức khỏe của vật nuôi. Nó kích thích hệ thống tiêu hoá, giúp vật nuôi hấp thụ dễ dàng các chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Nguyên tắc ủ chua thức ăn cho gia súc

Một trong những phương pháp ủ chua hiệu quả là sử dụng lá sắn tươi và dưới đây là những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo hiệu suất tối đa.

Đảm bảo yếm khi

Ủ chua lá sắn tươi đòi hỏi điều kiện môi trường nghiêm ngặt, đặc biệt là yếu tố yếm khí. Bạn cần sử dụng bao nilon hai lớp hoặc bể, thùng kín để giảm lượng không khí trong bao ủ tối đa. Điều này không chỉ ngăn chặn sự thối rữa và mốc phát sinh mà còn giữ cho thức ăn ủ luôn ở trạng thái tốt nhất.

Sử dụng phụ gia có hàm lượng vật chất khô và đạm cao

Đối với củ sắn tươi có hàm lượng nước lớn, việc sử dụng một số phụ gia như dây lá khoai lang, ngọn lá lạc tươi, bột lá sắn, cám gạo, rỉ mật sấy và muối ăn là quan trọng. Những phụ gia này không chỉ giúp giảm tỷ lệ nước mà còn cung cấp chất dinh dưỡng cho vi sinh vật lên men, giúp ổn định giá trị pH và chất lượng của thức ăn ủ chua.

Phụ gia đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp cơ chất cho vi sinh vật lên men phát triển nhanh chóng. Đồng thời, chúng cung cấp tinh bột và đường để chuyển hoá thành axit axetic và axit lactic. Điều này giúp giảm tỷ lệ nước nhanh chóng, ổn định giá trị pH và đảm bảo chất lượng của thức ăn ủ chua được duy trì lâu dài.

Cách  ủ chua lá mì làm thức ăn cho gia súc

Khi thực hiện quá trình ủ chua lá mì làm thức ăn gia súc, việc chuẩn bị và thực hiện đúng các bước là quan trọng để đảm bảo thành công. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách ủ chua lá mì một cách hiệu quả:

Chuẩn bị nguyên liệu

• Lá mì tươi: 100 kg.
• Cám gạo hoặc bột sắn, bột khoai: 5 kg.
• Muối ăn: 0,5 kg.
• Bổ sung thêm mật rỉ sấy kích thích cảm giác thèm ăn cho gia súc: 1kg

Chọn vật liệu ủ

Bạn có thể sử dụng túi nilon, bể xây, đào hố trong đất, thùng phi để thực hiện quá trình ủ. Hố ủ nên có hình dạng tròn để tránh các góc cạnh ảnh hưởng đến sự nén chặt thức ăn. Đảm bảo nơi ủ là sạch sẽ, ở vị trí cao ráo, tránh nước và không khí làm hỏng thức ăn ủ chua.

Các bước tiến hành

Trước khi bắt đầu quá trình ủ chua, hãy thu hoạch lá sắn và phơi nhẹ trong bóng râm. Sau đó, sử dụng máy phay hoặc dao băm để cắt lá thành đoạn dài khoảng 10-15 cm. Trộn đều với cám, bột sắn, bột khoai, và muối ăn để tạo nên thức ăn cân đối.

Ủ trong hố ủ:

• Rải một lớp rơm dày ở đáy hố ủ.
• Lót lớp lá chuối và che phủ bằng tấm nilon để đảm bảo quá trình lên men diễn ra suôn sẻ.
• Bắt đầu cho thức ăn vào hố ủ, lớp dày 10-15cm mỗi lần.
• Dùng cám, bột sắn, bột khoai, và muối ăn rắc đều trên mỗi lớp thức ăn.
• Rắc một lớp cám và muối lên trên cùng để tối ưu hóa quá trình lên men.
• Đặt một lớp rơm phủ lên bề mặt và đậy kín hố ủ để tránh nước mưa.

Ủ trong túi nilon:

• Đặt thức ăn vào túi nilon, vừa cho vừa nén chặt mà không làm rách túi.
• Rắc một lớp cám và muối lên trên cùng, buộc miệng túi chặt.
• Đặt túi vào nơi râm mát để ủ chua.

Để quá trình ủ chua diễn ra hiệu quả, hãy nhớ nén chặt thức ăn để loại bỏ không khí. Không khí trong khối ủ có thể làm gia tăng quá trình lên men thối và ảnh hưởng đến chất lượng thức ăn. Điều này là quan trọng để đảm bảo thức ăn chăn nuôi của bạn luôn trong điều kiện tốt nhất.

Thời gian ủ

Sau khoảng 72 giờ, quá trình lên men yếm khí sẽ dừng lại. Tùy thuộc vào mùa, từ 7-15 ngày sau khi đóng khối ủ, bạn có thể lấy thức ăn ủ chua cho gia súc ăn. Thức ăn chua thành công sẽ có màu vàng, vị thơm như dưa cải muối.

Cách sử dụng lá sắn ủ chua

Bắt đầu bằng việc cho vật nuôi tập ăn ít, sau đó tăng dần lượng thức ăn theo nhu cầu. Khi không sử dụng, hãy buộc chặt miệng túi hoặc đậy kín hố/khối lá sắn ủ để tránh không khí làm hỏng thức ăn.

Kết luận

Hy vọng thông tin chia sẻ trên đây giúp bạn biết cách ủ lá mì làm thức ăn chăn nuôi hiệu quả và đạt năng suất cao. Tận dụng lá sắn thông qua quá trình ủ chua không chỉ giúp giảm lãng phí mà còn tối ưu hóa nguồn thức ăn cho vật nuôi, đồng thời hỗ trợ nông dân tối ưu hóa sản xuất nông nghiệp. Nếu có bất cứ thắc mắc gì trong quá trình chăn nuôi, hãy để lại bình luận để được chuyên gia giải đáp!